สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง (อังกฤษ: World War I หรือ First World War) ยังเป็นที่รู้จักกันคือ “สงครามโลกครั้งแรก” หรือ “มหาสงคราม” (Great War) เป็นสงครามทั่วโลกที่กินเวลาจากวันที่ 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 ถึง 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1918 เป็น “สงครามเพื่อยุติสงครามทั้งหมด” มันนำไปสู่การระดมพลบุคลากรทางทหารมากกว่า 70 ล้านนาย รวมทั้งชาวยุโรป 60 ล้านคน ทำให้เป็นหนึ่งในสงครามขนาดใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ นอกจากนี้ยังเป็นหนึ่งในความขัดแย้งที่อันตรายร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยมีผู้เสียชีวิตประมาณเก้าล้านคนและพลเรือนเสียชีวิต 13 ล้านคนอันเป็นผลโดยตรงจากสงคราม ในขณะที่ได้เกิดการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์และการระบาดครั้งใหญ่ของไข้หวัดใหญ่สเปนในปี ค.ศ. 1918 ทำให้มีผู้เสียชีวิตอีก 17 – 100 ล้านคนทั่วโลก
สาเหตุของสงคราม
สาเหตุของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง แบ่งได้เป็น 2 สาเหตุหลัก ได้แก่
-
สาเหตุทางอุดมการณ์ สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเกิดจากความขัดแย้งทางอุดมการณ์ระหว่างชาตินิยมแบบอนุรักษ์นิยมกับชาตินิยมแบบชาตินิยม ชาตินิยมแบบอนุรักษ์นิยมเป็นอุดมการณ์ที่ให้ความสำคัญกับสถาบันเก่าแก่ เช่น กษัตริย์ ราชวงศ์ และศาสนา โดยไม่คำนึงถึงสิทธิมนุษยชนหรือระบอบประชาธิปไตย ชาตินิยมแบบชาตินิยมเป็นอุดมการณ์ที่ให้ความสำคัญกับชาติและความเป็นชาติ โดยไม่คำนึงถึงสิทธิของชาติอื่น
-
สาเหตุทางเศรษฐกิจ สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเกิดจากความขัดแย้งทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศมหาอำนาจ การแข่งขันทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศมหาอำนาจ นำไปสู่การขยายอำนาจของชาติของตน โดยไม่คำนึงถึงสิทธิของชาติอื่น ความขัดแย้งทางเศรษฐกิจนี้นำไปสู่การแข่งขันทางทหาร และในที่สุดก็นำไปสู่สงคราม
ความคืบหน้าของสงคราม
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งแบ่งออกเป็น 2 ระยะใหญ่ ๆ คือ
-
ระยะแรก (1914-1917) ฝ่ายสัมพันธมิตรซึ่งประกอบด้วยอังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย และญี่ปุ่น ประสบความสำเร็จในการรุกรานประเทศต่าง ๆ ในยุโรปและเอเชีย รัสเซียบุกครองออสเตรีย-ฮังการีและเยอรมนี อังกฤษและฝรั่งเศสบุกครองเยอรมนี ญี่ปุ่นบุกครองเยอรมนีและออสเตรีย-ฮังการี
-
ระยะที่สอง (1917-1918) ฝ่ายอักษะซึ่งประกอบด้วยเยอรมนี ออสเตรีย-ฮังการี และตุรกี ประสบความสำเร็จในการรุกรานประเทศต่าง ๆ ในยุโรปและเอเชีย เยอรมนีบุกครองรัสเซียและฝรั่งเศส ออสเตรีย-ฮังการีบุกครองเซอร์เบียและอิตาลี ตุรกีบุกครองอิรักและซีเรีย
เหตุการณ์สำคัญในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
- 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 อาร์ชดุ๊ก ฟรานซิส เฟอร์ดินานด์ มงกฎราชกุมารแห่งราชบัลลังก์ออสเตรีย และพระราชาถูกชาวเซอร์เบียลอบปลงประชนม์ เป็นชนวนเหตุให้ออสเตรียประกาศสงครามกับเซอร์เบีย
- 29 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 รัสเซียประกาศสงครามกับออสเตรีย-ฮังการี
- 30 กรกฎาคม ค.ศ. 1914 เยอรมนีประกาศสงครามกับรัสเซีย
- 1 สิงหาคม ค.ศ. 1914 เยอรมนีประกาศสงครามกับฝรั่งเศส
- 3 สิงหาคม ค.ศ. 1914 อังกฤษประกาศสงครามกับเยอรมนี
- 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1918 ฝ่ายสัมพันธมิตรได้รับชัยชนะเหนือฝ่ายอักษะ
ผลกระทบของสงคราม
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งมีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อโลก สงครามครั้งนี้ทำให้ประเทศมหาอำนาจหลายประเทศล่มสลาย เช่น จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี จักรวรรดิเยอรมัน จักรวรรดิออตโตมัน และจักรวรรดิรัสเซีย สงครามครั้งนี้ยังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคมครั้งใหญ่ เช่น การล่มสลายของระบอบกษัตริย์ การเกิดขึ้นของระบอบประชาธิปไตย และการเกิดขององค์การระหว่างประเทศ เช่น สันนิบาตชาติ
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งยังเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งเกิดขึ้นเพียง 20 ปีต่อมา สงครามโลกครั้งที่หนึ่งและสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นสงครามที่ทำลายล้างโลกมากที่สุดในประวัติศาสตร์
ได้ครับ ผมขอขยายความเพิ่มเติมเกี่ยวกับสาเหตุของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ดังนี้
สาเหตุทางอุดมการณ์
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเกิดจากความขัดแย้งทางอุดมการณ์ระหว่างชาตินิยมแบบอนุรักษ์นิยมกับชาตินิยมแบบชาตินิยม ชาตินิยมแบบอนุรักษ์นิยมเป็นอุดมการณ์ที่ให้ความสำคัญกับสถาบันเก่าแก่ เช่น กษัตริย์ ราชวงศ์ และศาสนา โดยไม่คำนึงถึงสิทธิมนุษยชนหรือระบอบประชาธิปไตย ชาตินิยมแบบชาตินิยมเป็นอุดมการณ์ที่ให้ความสำคัญกับชาติและความเป็นชาติ โดยไม่คำนึงถึงสิทธิของชาติอื่น
ความขัดแย้งทางอุดมการณ์นี้เริ่มขึ้นตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 19 เมื่อประเทศต่าง ๆ ในยุโรปเริ่มพัฒนาชาตินิยมแบบชาตินิยม ชาตินิยมแบบชาตินิยมนี้ทำให้เกิดความต้องการขยายอำนาจของชาติของตน โดยไม่คำนึงถึงสิทธิของชาติอื่น ความขัดแย้งนี้นำไปสู่การแข่งขันทางทหารระหว่างประเทศมหาอำนาจ เช่น การแข่งขันสร้างเรือรบและอาวุธยุทโธปกรณ์
การแข่งขันทางทหารระหว่างประเทศมหาอำนาจนี้ทำให้เกิดความตึงเครียดระหว่างประเทศต่าง ๆ ในยุโรป ความขัดแย้งทางอุดมการณ์และการแข่งขันทางทหารระหว่างประเทศมหาอำนาจนี้ เป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
สาเหตุทางเศรษฐกิจ
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเกิดจากความขัดแย้งทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศมหาอำนาจ การแข่งขันทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศมหาอำนาจ นำไปสู่การขยายอำนาจของชาติของตน โดยไม่คำนึงถึงสิทธิของชาติอื่น ความขัดแย้งทางเศรษฐกิจนี้นำไปสู่การแข่งขันทางทหาร และในที่สุดก็นำไปสู่สงคราม
การแข่งขันทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศมหาอำนาจนี้เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 19 เมื่อประเทศต่าง ๆ ในยุโรปเริ่มพัฒนาอุตสาหกรรม การแข่งขันทางเศรษฐกิจนี้ทำให้เกิดความต้องการทรัพยากรธรรมชาติและตลาดใหม่ ความขัดแย้งนี้นำไปสู่การแข่งขันทางทหารระหว่างประเทศมหาอำนาจ เช่น การแข่งขันสร้างกองทัพเรือและกองทัพบก
การแข่งขันทางทหารระหว่างประเทศมหาอำนาจนี้ทำให้เกิดความตึงเครียดระหว่างประเทศต่าง ๆ ในยุโรป ความขัดแย้งทางเศรษฐกิจและการแข่งขันทางทหารระหว่างประเทศมหาอำนาจนี้ เป็นปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
เหตุการณ์สำคัญในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
นอกจากเหตุการณ์สำคัญ ๆ ที่กล่าวไปแล้วข้างต้นแล้ว ยังมีเหตุการณ์สำคัญอื่น ๆ ในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ดังนี้
- ยุทธการที่มาร์น (Battle of the Marne) เป็นยุทธการที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 6-9 กันยายน ค.ศ. 1914 ฝ่ายสัมพันธมิตรสามารถหยุดยั้งการรุกรานของเยอรมนีในแนวรบด้านตะวันตกได้
- สงครามใต้ทะเล เป็นสงครามที่ฝ่ายมหาอำนาจกลางใช้เรือดำน้ำโจมตีเรือพาณิชย์ของฝ่ายสัมพันธมิตร ทำให้เกิดความโกรธแค้นอย่างมากในสหรัฐอเมริกา และนำไปสู่การเข้าร่วมสงครามของสหรัฐอเมริกา
- การปฏิวัติรัสเซีย เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1917 นำไปสู่การล่มสลายของจักรวรรดิรัสเซีย และเปลี่ยนระบอบการปกครองเป็นระบอบคอมมิวนิสต์
- การรุกรานปาเลสไตน์ เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1917 นำไปสู่การล่มสลายของจักรวรรดิออตโตมัน และก่อตั้งประเทศอิสราเอลขึ้นในปี ค.ศ. 1948
ผลกระทบของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งมีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อโลก สงครามครั้งนี้ทำให้ประเทศมหาอำนาจหลายประเทศล่มสลาย เช่น จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี จักรวรรดิเยอรมัน จักรวรรดิออตโตมัน และจักรวรรดิรัสเซีย สงครามครั้งนี้ยังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคมครั้งใหญ่ เช่น การล่มสลายของระบอบกษัตริย์ การเกิดขึ้นของระบอบประชาธิปไตย และการเกิดขององค์การระหว่างประเทศ เช่น สันนิบาตชาติ
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งยังเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งเกิดขึ้นเพียง 20 ปีต่อมา สงครามโลกครั้งที่หนึ่งและสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นสงครามที่ทำลายล้างโลกมากที่สุดในประวัติศาสตร์
สรุป
สงครามโลกครั้งที่หนึ่งเป็นสงครามที่มีความสำคัญอย่างมากต่อโลก สงครามครั้งนี้ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในระดับโลก ทั้งในด้านการเมือง สังคม และเศรษฐกิจ สงครามโลกครั้งที่หนึ่งยังเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งเกิดขึ้นเพียง 20 ปีต่อมา